ولایت بخارابخارا، ولایت و شهری در جمهوری ازبکستان می‌باشد. ۱ - پیشینه تاریخی ولایت بخاراولایت بخارا (جمعیت در ۱۳۵۶ ش /۱۹۷۷ حدود ۰۰۰، ۱۸۰، ۱ تن)، با مساحتی حدود ۰۰۰، ۱۴۳ کیلومترمربع، در جنوب غربی جمهوری ازبکستان واقع است. از شمال به جمهوری قزاقستان، از مشرق به ولایت سیردریا (سمرقند)، از جنوب شرقی به ولایت قشقا دریا و از مغرب به جمهوری خودمختار قراقالپاق و جمهوری ترکمنستان محدود است. کمابیش با ناحیه زرافشان قدیم مطابقت دارد. ۱.۱ - شهرها و روستاهای ولایت بخارامشتمل بر ۸۴ ده، سه شهر به نامهای زرافشان، خوقند و نوایی و سه شهرک جدید است. ۱.۲ - رودخانه‌هایی که از ولایت بخارا میگذردرود زرافشان که از کوههای بُتّم سرچشمه می‌گیرد با جهت شرقی ـ غربی از ولایت سمرقند وارد آن می‌شود و سپس با جهت شمال شرقی ـ جنوب غربی از اراضی آن می‌گذرد. رود جیحون (آمودریا) در جانب غربی آن در خاک جمهوری ترکمنستان با جهت شرقی ـ شمال غربی جاری است. ۱.۳ - محصول عمدۀ ولایت بخاراآبادیهای آن بیش‌تر در دره رود زرافشان قرار دارد، منطقه‌ای خشک است و صحراهای قزل قوم و قراقوم بیش‌تر اراضی آن را فراگرفته ، دارای کشت پنبه و میوه است. دامداری دارد. در ایران آلوی بخارا (یا آلوبخارا) معروف و جزو خشکبار است. کارخانه‌های آماده کردن پوست قره گل، پنبه پاک کنی، پارچه بافی، قالیچه بافی و قالیبافی و چاقوسازی و زریبافی، کفش‌دوزی و تولید ابریشم دارد. معادن نفت و گاز آن استخراج می‌شود. خطوط راه آهن از آن می‌گذرد. ۲ - مرکز ولایت بخارا و اقلیت‌های مذهبی ساکن ولایت بخارادر ۱۳۱۶ ش/ ۱۹۳۸، ولایت بخارا در جمهوری ازبکستان تشکیل، و مرکز آن شهر بخارا تعیین شد. طبق آمارگیری ۱۳۴۹ ش /۱۹۷۰، ظاهراً حدود ۷۲% جمعیت ولایت بخارا را ازبکان تشکیل می‌دادند. در ۱۲۹۹ ش /۱۹۲۰ جمعیت بخارا عمدتاً ازبک و قزاق و تاجیک و یهودی و عرب بودند، [۱]
عالم خان بن امیر عبدالاحد، خاطره های امیر عالم خان، ج۱، ص۳۲-۳۳، چاپ احرار مختاراف، تهران ۱۳۷۳ ش.
در دهه‌های اخیر گروه‌هایی از یهودی‌ها از بخارا به اسراییل مهاجرت کرده‌اند. امروز گروه‌هایی از تاجیکان نیز به زبان ازبکی تکلم می‌کنند. همچنین گروه‌های روس تبار در ولایت بخارا به سر می‌برند.
۳ - فهرست منابع(۱) عالم خان بن امیر عبدالاحد، خاطره های امیر عالم خان، چاپ احرار مختاراف، تهران ۱۳۷۳ ش؛ ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ولایت بخارا»، شماره۶۱۰. رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه جهان اسلام
|